Immanuel Kant

Immanuel Kant

Immanuel Kant (1724-1804) var þýskur heimspekingur.

Tilvitnanir

• „[A]thöfn sem unnin er af skyldu sækir siðferðisgildi sitt ekki í það markmið sem á að ná með henni heldur er það að finna í lífsreglunni sem fylgt er þegar athöfn er ákveðin; siðferðisgildið veltur þess vegna ekki á árangri athafnarinnar heldur einungis á meginreglu viljans sem athöfnin ræðst af, án nokkurs tillits til þess sem mann langar að gera.“

Úr bókinni Grundlegung zur Metaphysik der Sitten (Grundvöllur að frumspeki siðlegrar breytni) (þýð. Guðm. Heiðars Frímannssonar).

• „[...] með tilliti til siðferðilegra lögmála er reynslan hins vegar (því miður!) móðir blekkingarinnar, og það er í hæsta máta ámælisvert að draga lögmálin um það, hvað ég á að gera, af því, hvað er gert, eða vilja binda þau við hið síðarnefnda.“

Úr Gagnrýni hreinnar skynsemi

• „Upplýsing er lausn mannsins úr viðjum þess ósjálfræðis sem hann á sjálfur sök á. Ósjálfræði er vanhæfni mannsins til að nota eigið rökvit án handleiðslu annarra. Maðurinn á sjálfur sök á þessu ósjálfræði þegar orsökin er ekki skortur á hyggjuviti heldur vöntun á einurð og hugrekki til að nota hyggjuvit sitt án handleiðslu annarra. Einkunnarorð upplýsingarinnar eru því „Sapere aude!”, hafðu hugrekki til að nota þitt eigið hyggjuvit!“

Í greininni „Svar við spurningunni: Hvað er upplýsing?“ sem birtist í Berlinische Monatsschrift 1784.